Wat is nu een hele goede pijnstiller?
Waarschijnlijk heb jij (net zoals de meeste mensen) ook weleens last van pijnklachten. Misschien een zere nek of rug, hoofdpijn, knie, buik of een andere plek. De pijn kan soms kort aanwezig zijn, maar ook weleens lang duren of telkens terugkomen. Meer dan 2 miljoen Nederlanders hebben chronische pijn. Dus het zou toch super zijn als er een legaal, betaalbaar pilletje is zonder negatieve bijwerkingen om:
- duidelijk pijn te verminderen en
- te zorgen dat je lekker voelt!
Dat pilletje bestaat helaas niet, maar het stofje wel. Dat heet namelijk endorfine en ligt al voor je klaar. In je hersenen. Helemaal gratis.
Endorfinesysteem
Endorfines worden aangemaakt in je hersenen (in je hypofyse en hypothalamus). Het komt vrij tijdens opwinding, lichamelijke inspanning/sport, pittig eten, liefde en sex. Deze endorfines dempen op een natuurlijke manier pijn en geven je een euforisch, sterk gevoel.
Je lichaam heeft een uitgebreid endorfinesysteem. Dat wil zeggen dat er in je lijf heel veel sensoren zijn die in actie komen als de endorfines langskomen. De meeste sensoren zijn te vinden in de hersenen, de huid, het maag-darmkanaal, het beenmerg en het ruggenmerg.
De rol van de endorfines
De endorfines hebben een taak als neurotransmitter. Ze zorgen er dus voor dat de overdracht van signalen tussen alle zenuwen gunstiger verloopt. Bepaalde signalen worden juist geremd, andere worden versterkt. Met circa 100 miljard zenuwcellen die op meerdere plekken met elkaar in verbinding staan is er dus genoeg te doen.
Naast de pijndemping is het endorfinesysteem is ook een regelsysteem. Dit betekent dat het endorfinesysteem de werking van andere neurotransmitters (dopamine, serotonine), hormonen, insuline, immuuncellen en ontstekingsstoffen kan beïnvloeden. Daarnaast is endorfine betrokken bij diverse processen zoals celherstel, het opruimen van oxidatieve stress, vruchtbaarheid, zintuiglijke prikkels, motoriek en geheugen.
Het endorfinesysteem regelt dus echt heel veel! Je lichaam is zo gemaakt dat het zelf continue gericht is op homeostase (zoeken van de ideale balans) en herstel. Het endorfinesysteem is daar voor een groot gedeelte verantwoordelijk voor.
Stress verminderen met endorfines
Endorfine werkt perfect tegen stress en angst. Het voorkomt bijvoorbeeld dat er teveel cortisol wordt aangemaakt. Cortisol is een (stress)hormoon wat wordt aangemaakt in de bijnierschors en je lichaam in de langdurige stresstand zet. Daardoor neemt je spierspanning toe, je immuunsysteem gaat minder actief functioneren, je slaapkwaliteit neemt af en je hebt meer trek in koolhydraatrijke voeding. Bovendien duurt het zo’n twee dagen, nadat kortdurende stress is afgelopen, voordat het hormoon door onze lever wordt afgebroken. Al deze tijd zal je de spanning in je lichaam nog steeds kunnen blijven voelen. Maar bij continue stress blijft je lichaam dus in deze stresstand. Door het weer laten toenemen van endorfineproductie kan dit veranderen.
Mooi stofje, maar hoe kom ik daar aan?
- Door intensief sporten,
- voldoende daglicht,
- prettige aanraking,
- seksualiteit,
- lachen,
- huilen (als verwerking) en
- chocola kan de endorfineproductie toenemen.
Lekker vet eten…
Bijvoorbeeld het eten van suiker- en/of vetrijke productenzorgen dat er meer endorfines vrijkomen. Dit zie je vaak ontstaan als een soort verdoving van fysieke om emotionele pijn: het emotie-eten. Je zal bij het eten alleen wel dan de kans hebben dat je gewicht gaat toenemen en er dus andere problemen ontstaan.
In beweging komen!
Sporten is een goede manier om veel endorfines vrij te maken, fysiek en mentaal sterker te worden en ook calorieën te verbranden. Niet elke sport is er geschikt voor. De duur, intensiteit, hartslagzone e.d. zijn belangrijke variabelen. Ook is het natuurlijk belangrijk om jezelf niet over te belasten. Want dan zouden pijnklachten juist toenemen door de ontstekingsreactie.
Kan het systeem ook slecht werken?
Het lichaam is altijd opzoek naar een balans. Wat je gebruikt wordt sterker en wat je niet gebruikt neemt in kwaliteit af of staat uit. Dat werkt zo bij spierweefsel, botten, pezen maar ook bij de sensoren van het endorfinesysteem.
Als er te weinig endorfines geproduceerd worden zullen de sensoren inactief worden. Dit herken je aan een down gevoel, diverse pijnklachten en vaak de behoefte aan vet en suikerrijke voeding.
De werking van het endorfinesysteem neemt echter ook af als het langdurig overgestimuleerd wordt. De sensoren worden dan eigenlijk ‘lam’. Dit kan door bijvoorbeeld:
- langdurige stress,
- trauma’s,
- overmatig sporten,
- veel paracetamolgebruik,
- snelle suikers,
- E621,
- verslavingen en drugs.
Ook kan dat gebeuren door voeding met een hoge mate aan exorfinen. Exorfinen zijn eiwitten die het lichaam niet zelf aanmaakt. Deze zitten in gluten, zuivel, soja en spinazie.
Het wil dus niet zeggen dat dat allemaal niet kan of mag, maar dat er een optelsom kan zijn van diverse factoren die samen bepalen of het systeem onder- of overactief zal zijn.
Lichamelijk en mentale klachten
Zodra de werking van het endorfinesysteem afneemt, neemt de stress in de psyche en het lichaam dus makkelijker toe. Op het mentale vlak ontstaan dan klachten zoals;
- concentratie- en geheugenproblemen,
- sneller emotioneel en aanhoudend piekeren.
Lichamelijk kan je het merken aan:
- meer pijnklachten,
- toegenomen vermoeidheid,
- hogere spierspanning,
- toename van ontstekingen en een
- veranderd het slaap- en eetpatroon.
Zijn de klachten herkenbaar?
Neem gerust vrijblijvend contact op als jij merkt dat je aanhoudende pijnklachten, moeheid, een down-gevoel en vaak behoefte aan suiker of vet eten hebt. Ik werk oplossingsgericht met een concrete, efficiënte en persoonlijke aanpak.
www.arendnijenhuis.nl
Over Arend Nijenhuis
Arend Nijenhuis is fysiotherapeut MSc. gespecialiseerd in de psychosomatiek. Vanuit zijn opleiding, ervaring en kennis heeft hij het 10 domeinenmodel ontworpen om pijn, stress en vermoeidheidsklachten beter te kunnen analyseren en behandelen.
