Skip to main content

Een vol hoofd, kort lontje, gestresst gevoel… Misschien heb je wel last van ‘Kerststress’!

Heb jij ook de kerst-stress-signalen?

Bij kerst zou je denken… Wat een gezellige tijd! Al die lichtjes, lekker eten, mooie kleding en veel mensen die elkaar spreken. Nou ten eerste is dat natuurlijk zeker niet het geval voor iedereen. Want als je dit jaar bijvoorbeeld afscheid hebt moeten nemen van een dierbare, dan zijn hebben die kerstdagen een hele andere sfeer.

In deze blog haak ik even in op de Kerststress die kan ontstaan door alle regeldingen, verwachtingen, drukke schema’s en latten die heel erg hoog worden gelegd.

De stress-signalen

De stresssignalen rondom kerst zijn niet anders dan de andere 11 maanden van het jaar. Er komen stresshormonen vrij zoals adrenaline, nor-adrenaline en cortisol. En deze stoffen hebben een taak. Als ze hun taak gaan uitvoeren zal jij dat merken aan bijvoorbeeld:

  • Een onrustig gevoel
  • Hartkloppingen
  • Hoofdpijn
  • Onrustige ademhaling
  • Spierspanning
  • Soms veel energie en dan weer helemaal moe
  • Een kort lontje
  • Vergeetachtigheid
  • Gevoel overzicht te verliezen
  • Niet lekker slapen
  • Duizeligheid
  • Sneller ruzie
  • Angst fouten te maken
  • Angst het niet goed te doen

Welke signalen herken jij?

5 kerststress overlevingstips

Om de kerst goed en gezellig door te komen pakken we een aantal tips uit de stressmanagement en spitsen we die toe op de kerstdagen (en natuurlijk ook oud en nieuw).

Het zal daarbij gaan om je automatische gedachten, ademhaling, tijdsmanagement en kwaliteit van herstel.

Zeker als je nu te maken hebt met een overspanning, burn-out, depressie of angstklachten kan het heel zinvol zijn een goed plan te maken. Zowel voor tijdens de activiteit als wel voor je herstel erna. En een plan zonder uitvoering in niks waard…. Dus zorg goed voor jezelf en houd je dan aan je plan!

Tip 1: Jij bepaalt zelf waar jouw lat ligt

Hoe sterk is bij jou de gedachten:

MET KERTST MOET ALLES ECHT GOED ZIJN?

Van het eten, tot aan de kleding, de gezelligheid, de boom, de voordeur, de kerststol en ga zo maar door.

Score nul? Dan  zie je het allemaal wel op de dag zelf. En bij score tien moet alles van begin tot eind tot in de puntjes goed zijn, geen discussie mogelijk.

Wees ervan bewust dat je zelf die lat neerlegt. En waarom ligt die lat daar? Omdat je het heel leuk vind? Of omdat je vind dat het zo moet? Of omdat je denkt dat anderen dat van je verwachten? Of omdat je denkt dat je anders faalt? Het zijn vaak automatisch, aangeleerde gedachten die ons gedrag bepalen.

Wat zijn jouw automatische gedachten?

Automatische gedachten kan je bewust worden door er bij stil te staan.

Dus tip 1 is, zeker als je kerststress ervaart, om je gedachten die aanleiding zijn voor het hoog neerleggen van een lat, op te schrijven. Waarom doe je wat je doet? En bedenk dan ook of je binnen de grenzen van jouw tijd en energie blijft? Of dender je er flink overheen?

Jij bent zelf de baas over waar de lat ligt…. oftewel, je kan hem ook zelf ergens anders neerleggen.

Anders is niet minder en ‘anders’ kan ook goed en mooi zijn!

Tip 2: Quiche

Flauw grapje…

Kies ook voor jezelf tijdens de kerstdagen! Waar het om gaat is om specifieke keuzes te maken die voor jou helpend kunnen zijn. Hoe zou jij het willen in het ideale geval? En hoe zorg je dat daar nog iets van over blijft in de praktijk?

Natuurlijk zijn deze dagen soms een achtbaan aan activiteiten en prikkels. Maar je kan daarin ook zeker zelf je keuzes maken. Leer te luisteren naar je hoofd, lijf en energie en maak keuzes die voor jou goed kunnen uitpakken.

Voorbeelden:

  • Je kan zelf kiezen wat je wel en niet eet
  • Je kan zelf kiezen hoeveel je eet
  • Je kan zelf kiezen hoeveel alcohol je drinkt
  • Je kan zelf kiezen hoelang je ergens blijft en hoe laat je weer gaat
  • Je kan zelf kiezen of je even gaat wandelen
  • Je kan zelf kiezen of je meedoet met een gesprek of niet
  • Je kan zelf kiezen om 1 minuut rustig adem te halen
  • ………

Tip 3: Slow down

Tijdens de feestdagen kan in gezelschappen de energie (lees: de stresshormonen adrenaline en cortisol) soms hoog liggen met veel gesprekken, lachen, discussies e.d.  Zeker wanneer er wat lekker eten en alcohol is geconsumeerd. Maar wanneer je stresssysteem al aanstaat kan dit wel leiden tot een extra activatie met overprikkeling tot gevolg. Soms op het moment zelf of de dagen erna.

Leuke prikkels zijn ook prikkels!

Wat kan helpen is om soms even bewust aan de rem te trekken. Dat kan betekenen om even niet mee te doen met een discussie, even weg te lopen, naar de WC te gaan of rustig naar achteren te zitten en op je ademhaling te letten.

Slow down oefening:

Zoek een rustige plek op. Adem 4 seconden in door de neus, 6 seconden uit door de lippen en wacht nog 2 seconden.  Herhaal dit 10x. Bij elke uitademing richt je je aandacht op het vertragen van je hartslag. Alsof je het toerental van je motor even lager zet.

Tip 4: Minder suiker = minder stress

Tijdens de feestdagen wordt er altijd veel suiker gegeten en gedronken. Denk dat aan kerststol, koekjes, chocola, chocolademelk, slagroom taart, wijn, bier, toetjes, ijs, sausjes en nog veel meer.

Suiker geeft een toename van het stresshormoon cortisol en ook insuline komt vrij om de suiker weg te werken. Daardoor is de kans groot dat je onrust gaat krijgen door de hoge cortisolwaarden en de energiedip die weer ontstaat door de insuline.

Suiker geeft stress!

Let dus goed op hoeveel zoetigheid je neemt. Probeer waar het kan even iets neutraals te eten en drinken. Bijvoorbeeld thee is vrij neutraal. En qua eten kan je kijken waar gezonde vetten of eiwitten inzitten. Olijven, kip, kalkoen en groenten zijn daar wat voorbeelden van.

Er zijn ook eiwitten waar het aminozuur GABA in zit. Deze stof werkt rustgevend. En alle beetje helpen! Dus als je tomaten, walnoten, zaden, amandelen, bladgroenten en eieren eet dan kan dat zeker helpend zijn.

Tip 5: Activeer je prefrontale cortex

Je wat..? Waar zit dat?

Dat is het voorste gedeelte van je hersenen wat prikkels en stress kan remmen en daarnaast zorgt voor impulscontrole, planning en focus.

Dit gebied zet je aan met bijvoorbeeld ademhaling en beweging. Dus misschien kan je tussen de gangen van het kerstdiner wel even een wandeling maken of zoek je even ergens een rustige plek om 5 minuten op je ademhaling te letten (zie tip 3).

Zeker als je het even aangeeft bij anderen is daar waarschijnlijk meer ruimte voor dan je denkt. En wat ook kan helpen is om van te voren een reminder zetten. Dus dat je bijvoorbeeld om 21:00 uur even een berichtje krijgt van jezelf met een vraag: “Gaat het nog goed met je en gaat alles nog volgens jouw plan”?  Misschien is dit niet het eerste waar je aan denkt met de kerstdagen, maar wel heel helpend als je weet dat je snel overprikkeld kan worden. Zo heb jij zelf regie en invloed.

Jij hebt zelf invloed op hoe het gaat

Alvast hele leuke en gezellige feestdagen toegewenst!

Over Arend Nijenhuis

Arend Nijenhuis is gespecialiseerd fysiotherapeut en orthomoleculair therapeut. Vanuit zijn ervaring en kennis heeft hij het 10 domeinenmodel ontworpen om pijn, stress en vermoeidheidsklachten goed te kunnen analyseren en behandelen.

Stel een vraagNeem hier contact op voor hulp bij stressklachten